Στις 10 Ιανουαρίου 1912, εκλέχθηκε παμψηφεί Μητροπολίτης Μελενίκου και Σιδηροκάστρου ο Κωνσταντίνος Ασημιάδης , ο οποίος υπηρέτησε στη συγκεκριμένη θέση από το 1912 έως το 1913. Κατά τη διάρκεια της σύντομης αλλά καρποφόρας ποιμαντορίας του, εργάστηκε με αφοσίωση για την πνευματική και κοινωνική ανάπτυξη της περιοχής. Δυστυχώς, στις 25 Ιουνίου 1913, κατά τον Β' Βαλκανικό Πόλεμο, δολοφονήθηκε με βάναυσο τρόπο από Βούλγαρους στρατιώτες , αφήνοντας πίσω του σημαντικό έργο και θλίψη στην τοπική κοινωνία.

Ι.Ν. Αγίων Θεοδώρων Σερρών πριν την καταστροφή του 1913. Επεξεργασμένη φωτογραφία Ο Ιερός Ναός Αγίων Θεοδώρων Σερρών πριν την καταστροφή του 1913

Βουλευτές Οθωμανικού Κοινοβουλίου: από αριστερά προς τα δεξιά Χαρίσιος Βαμβακάς, Δημήτριος Δίγκας, Γεώργιος Μπούσιος Στις 5 Ιανουαρίου 1912, ο βουλευτής Σερρών Δημήτριος Δίγκας, σε συνεργασία με τον Χαρίσιο Βαμβακά, εξέδωσε στην Κωνσταντινούπολη την εφημερίδα La Tribune des Nationalités («Το Βήμα των Εθνικοτήτων»). Η εφημερίδα, η οποία αποτελούσε εβδομαδιαία πολιτική επιθεώρηση (Revue Politique Hebdomadaire), γραφόταν στη γαλλική γλώσσα και αποτελούσε σημαντικό μέσο πολιτικής έκφρασης και επικοινωνίας στην πολυεθνική αυτοκρατορία της εποχής. Η έκδοση ήταν τετρασέλιδη, με μέγεθος 56x40 εκ., και περιλάμβανε την αναγραφή της διεύθυνσης των γραφείων της στο Πέραν της Κωνσταντινούπολης. Στον τίτλο φαινόταν το όνομα του Δημητρίου Δίγκα ως διευθυντή και υπευθύνου έκδοσης (directeur-administrateur), με την ένδειξη Depute de Serres (βουλευτής Σερρών). Δημήτριος Δίγκας Δημήτριος Δίγκας Ο Δημήτριος Δίγκας (Αθήνα, 24 Μαΐου 1876 - Θεσσαλονίκη, 17 Μαρτίου 1974) ήταν Έλληνας δικηγόρος και πολιτικός. ...

Φωτο αρχείου Στις 30 Δεκεμβρίου 1912, άρχισε να λειτουργεί στις Σέρρες το Ελληνικό Ταχυδρομικό Γραφείο, υπό τη διεύθυνση του Δημητρίου Χρονόπουλου, υπαλλήλου των Ταχυδρομείων, Τηλεγραφείων και Τηλεφώνων (Τ.Τ.Τ.). Η λειτουργία του γραφείου διήρκεσε περίπου πέντε μήνες και μισό, κατά τη διάρκεια του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου, υπό τις ιδιόρρυθμες συνθήκες της βουλγαρικής συμμαχίας. Βουλγάρικο Ταχυδρομείο Κατά τη διάρκεια του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου, η άδεια λειτουργίας βουλγαρικού ταχυδρομικού γραφείου παραχωρήθηκε, και η συμφωνία περιλάμβανε την αντίστοιχη βουλγαρική άδεια για τη λειτουργία ελληνικού ταχυδρομικού γραφείου στις υπό βουλγαρική κατοχή πόλεις της Ανατολικής Μακεδονίας, όπως οι Σέρρες, η Δράμα και η Καβάλα. Το ελληνικό ταχυδρομικό γραφείο Σερρών λειτούργησε κανονικά από τις 30 Δεκεμβρίου 1912 μέχρι τα μέσα Ιουνίου 1913. Το γραφείο χρησιμοποίησε τη γνωστή σφραγίδα τύπου V με το ανθέμιο και γραμματόσημα των εκδόσεων Ελληνικής Διοίκησης και Εκστρατείας. Μετά την εδραίωση της ελληνικής...

Στις 7 Δεκεμβρίου 1912, με την προκήρυξή του, ο Στρατηγός Βουλκώφ, Γενικός Διοικητής του βουλγαρικού στρατού, απευθύνθηκε προς τους κατοίκους των Σερρών και γενικότερα της Μακεδονίας. Στην προκήρυξή του, τόνιζε την επιβολή των στρατιωτικών και πολιτικών αρχών υπό την καθοδήγησή του και διαβεβαίωνε τους κατοίκους ότι η ασφάλεια και η τάξη θα εξασφαλίζονταν για όσους συμμορφώνονταν με τους νόμους της βουλγαρικής διοίκησης. Αντίθετα, όσοι παραβίαζαν αυτούς τους νόμους ή διαπράττουν εγκλήματα θα καταδιώκονταν και τιμωρούνταν αυστηρά.

Εφημερίδα Σκριπ, Φύλλο: 7/12/1912, Σελίδα: 4 Στις 7 Δεκεμβρίου 1912, ο βασιλιάς της Βουλγαρίας, Φερδινάνδος επισκέφτηκε το Σιδηρόκαστρο

Εφημερίδα Εμπρός, Φύλλο: 6/12/1912, Σελίδα: 4 Στις 5 Δεκεμβρίου 1912, ο βασιλιάς της Βουλγαρίας, Φερδινάνδος, επισκέφθηκε τη Θεσσαλονίκη, η οποία είχε καταληφθεί από τον βουλγαρικό στρατό κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων. Στην επιστροφή του, πέρασε από τις Σέρρες και την Καβάλα, πόλεις που είχαν επίσης επηρεαστεί από τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Βουλγαρίας στην περιοχή. Εφημερίδα  Σκριπ, Φύλλο: 7/12/1912, Σελίδα: 4

Στις 26 Νοεμβρίου 1912, κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων, η Ηράκλεια Σερρών περιήλθε υπό βουλγαρική κατοχή. Αρχικά, το πρωί, εισήλθαν ομάδες κομιτατζήδων, όπως αυτές του Τάσκα και του Ντόντσιου, που αποτελούσαν αντάρτικες μονάδες με στόχο την εξασφάλιση της περιοχής πριν την άφιξη του τακτικού βουλγαρικού στρατού. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας, ο τακτικός στρατός πέρασε από την περιοχή χωρίς να στρατοπεδεύσει, καθώς η προτεραιότητά του ήταν να κινηθεί γρήγορα προς τη Θεσσαλονίκη

Στις 25 Νοεμβρίου 1912 ο βουλγάρικος στρατός και συγκεκριμένα τμήμα της 2ης Βουλγαρική Μεραρχία αποτελούμενος από χίλιους άνδρες, κατέλαβε αμαχητί την πόλη του Σιδηροκάστρου.

Στις 24 Νοεμβρίου 1912 και ώρα 4 μ.μ., ογδόντα Βούλγαροι κομιτατζήδες με αρχηγό τον Τσαγκώφ μπήκαν στις Σέρρες. Μετέπειτα στην Θεσσαλονίκη, η βουλγάρικη προπαγάνδα μιλούσε για μάχη των Βουλγάρων με τον Ελληνικό στρατό και τον θάνατο 250 Ελλήνων, ενώ παράλληλα προπαγάνδισαν πως ο στρατός τους μπήκε πρώτος στην Θεσσαλονίκη με επιστολές σε πολλές εφημερίδες της Ευρώπης.

Στις 12 Νοεμβρίου 1912, υποδοχή επιφύλαξαν οι Έλληνες στο Βούλγαρο διάδοχο του βασιλικού θρόνου Βόρι, που ήρθε στις Σέρρες με τον αδελφό του Κύριλλο. Ο τότε μητροπολίτης Σερρών Απόστολος Χριστοδούλου έγραψε στο προσωπικό του ημερολόγιο: «…η υποδοχή υπήρξεν εγκαρδιωτάτη παρ' απάντων των χριστιανών, πεζικού δε και ιππικού βουλγαρικού από του σταθμού μέχρι της οικίας του Νασήμ Βέη, ετοιμασθείσης ως καταλύματος των πριγκίπων, απέδιδε τάς νενομισμένας τιμάς. Επισκεφθείς καγώ του Α.Α. Υψηλότητας εν των σταθμώ παρηκολούθησα εφ' αμάξης την συνοδείαν μέχρι του καταλύματος αυτών…». 

Στις 11 Νοεμβρίου 1912, κατά τη διάρκεια του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου, ο αντισυνταγματάρχης Κ. Καραμανλίκης έφτασε στις Σέρρες για να αναλάβει τα καθήκοντα του διοικητή του τμήματος του Ελληνικού Ιππικού. 

Στις 5 Νοεμβρίου 1912 (παλιό ημερ.23 Οκτωβρίου 1912), μια επιτροπή Σερραίων πολιτών ταξίδεψε με άμαξα στη Θεσσαλονίκη για να συναντήσει και να συγχαρεί τον βασιλιά Γεώργιο Α΄ για την απελευθέρωση της πόλης των Σερρών. Της επιτροπής ηγήθηκε ο βοηθός επισκόπου Αμβρόσιος, υπογραμμίζοντας τη σημασία της επίσκεψης για τους κατοίκους των Σερρών.

Εφημερίδα Σκριπ Φύλλο: 18/11/1912, Σελίδα: 2 Στις 31 Οκτωβρίου 1912, μια ελληνική επιλαρχία του Γ΄ συντάγματος ιππικού, υπό τη διοίκηση του αντισυνταγματάρχη Πιερράκου Μαυρομιχάλη, εισήλθε θριαμβευτικά στην πόλη των Σερρών. Οι στρατιώτες καταυλίστηκαν στους στρατώνες ιππικού, ενώ ο Πέννας, παρών στην υποδοχή, περιέγραψε τον ενθουσιασμό των Σερραίων ως «άνευ προηγουμένου». Η ελληνική παρουσία ενισχύθηκε άμεσα με τη δημιουργία Ταχυδρομείου με τη συνδρομή του στρατού, ενώ η ελληνική κυβέρνηση εκπροσωπήθηκε από το Προξενείο και τον μητροπολίτη της πόλης. Σημειώνεται πως, βάσει του παλαιού ημερολογίου, η ημερομηνία ήταν 13 Νοεμβρίου.

Στις 28 Οκτωβρίου 1912, πραγματοποιήθηκε δοξολογία στον παλαιό Μητροπολιτικό Ναό Σερρών για να εορταστεί η νίκη των συμμάχων Σέρβων και Μαυροβούνιων. Κατά την ομιλία του, ο μητροπολίτης Απόστολος καταδίκασε έντονα τις βιαιότητες των Βουλγάρων εις βάρος των Τούρκων κατοίκων στις Σέρρες, καλώντας τον στρατηγό Κοβάτζεφ να σταματήσει «τας ασπλάχνους πράξεις». Μετά τη δοξολογία, δεξιώθηκε Βούλγαρους αξιωματικούς και Έλληνες προκρίτους στο μητροπολιτικό μέγαρο, εκφράζοντας την επιθυμία για συνύπαρξη και σταθερότητα στην περιοχή.

Στις 27 Οκτωβρίου 1912, οι Βούλγαροι στρατιώτες που είχαν εισέλθει στην πόλη των Σερρών άρχισαν να κακοποιούν τους Τούρκους κατοίκους, ιδιαίτερα τους πρόσφυγες που είχαν καταφύγει εκεί από τα γύρω χωριά. Σε αυτή τη μέρα βίας, υπολογίζεται πως πάνω από τετρακόσιοι Τούρκοι σκοτώθηκαν. Οι Βούλγαροι προχώρησαν επίσης στη μετατροπή του Εσκί Τζαμιού σε ναό αφιερωμένο στον Άγιο Βόριδα. Οι Έλληνες εκκλησιαστικοί ηγέτες, ο μητροπολίτης Σερρών Απόστολος και ο επίσκοπος Αμβρόσιος, κατέβαλαν σημαντικές προσπάθειες να σταματήσουν τις βίαιες πράξεις των Βουλγάρων. Παρά τις κακές καιρικές συνθήκες και τους κινδύνους που αντιμετώπιζαν οι ίδιοι, περιφέρονταν στην πόλη, παρακαλώντας για την επιείκεια και τον οίκτο προς τους άμαχους Τούρκους

O Βούλγαρος στρατηγός Στίλιαν Κοβάτσεφ Στις 26 Οκτωβρίου 1912, ημέρα Παρασκευή, ο Βούλγαρος στρατηγός Στίλιαν Κοβάτσεφ (Стилиян Ковачев) μπήκε στις Σέρρες με στρατιωτική δύναμη, η οποία περιλάμβανε συνολικά 25.000 πεζούς και ιππείς. Οι Βούλγαροι κατέλαβαν όλα τα δημόσια κτήρια, όπως το διοικητήριο, τους στρατώνες και το νοσοκομείο, εγκαθιστώντας μια ολοκληρωτική κατοχή στην πόλη. Ο Στόεφ διορίστηκε πολιτικός διοικητής, αλλά σύντομα αντικαταστάθηκε από τον Χαματζήεφ.

Μια καταλυτική πληροφορία από το Σιδηρόκαστρο που οδήγησε στην απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τον Ελληνικό Στρατό, 1912 Ολες οι χώρες, αν και σύμμαχες, είχαν επιστρατεύσει τους κατασκόπους τους, προσπάθουν να συλλέξουν χρήσιμες πληροφορίες για τις κινήσεις των στρατών.  Ο πράκτορας  Αθανάσιος (Θανάσης) Σουλιώτης, με το ψευδώνυμο Νικολαΐδη ς   μεταβαίνει στο Σιδηρόκαστρο, για να συναντήσει τον Βούλγαρο στρατηγό Τεοντόροφ.   Αθανάσιος Σουλιώτης-Νικολαΐδης Στην είσοδο, του στρατιωτικού νοσοκομείο, κάποιος τον φωνάζει στα ελληνικά και του αποκαλύπτει την πιο κρίσιμη πληροφορία του πολέμου. Τα λόγια του ήταν τα εξής: «Γνωρίζω οτι σπεύδουν προς Θεσσαλονίκη, οι Βούλγαροι.  Ειδοποίησε την Αθήνα». Φίλιππος Νίκογλου Την πολύτιμη πληροφορία, έδωσε ο γιατρός του Βουλγαρικού στρατού, Φίλιππος Νίκογλου, Έλληνας  γιατρός , αλλά με βουλγαρική υπηκοότητα. Ο Νίκογλου άκουσε στο νοσοκομείο, ότι ετοιμάζονταν η άμαξα του Βουλαλγαρου Τσάρου, για να μεταβεί στην Θεσ...

Ζωγραφιά των Σερρών από Βούλγαρο το 1912  Στις 25 Οκτωβρίου 1912, βουλγαρικά στρατεύματα δέκα χιλιάδων ανδρών εισήλθαν στην πόλη των Σερρών από τις περιοχές του Νευροκοπίου και της Ζίχνας.   Οι Έλληνες κάτοικοι, με επικεφαλής τον μητροπολίτη Απόστολο, υποδέχθηκαν τους Βούλγαρους στρατιώτες ως συμμάχους και ελευθερωτές.  Τους επιφύλαξαν θερμή υποδοχή στον Άγιο Γεώργιο Κρυονερίτη, με τραγούδια και κωδωνοκρουσίες, προσφέροντας στεφάνι από φυσικά άνθη στον συνταγματάρχη Θεοδώρωφ (Georgi Todorov), τον αρχηγό της βουλγαρικής στρατιωτικής δύναμης. Η βουλγάρικη δύναμη με Δοιηκητή τον Georgi Todorov άνηκε στην 7η βουλγάρικη Μεραρχία Πεζικού Ρίλα .

Στις 24 Οκτωβρίου 1916, μεγάλος αριθμός κατοίκων της Τζουμαγιάς (σημερινής Ηράκλειας) μετατοπίστηκαν από τους Βούλγαρους στη Βουλγαρία και στη Σερβία,. Όταν επέστρεψαν το 1918, μετά τη λήξη του πολέμου και την αποχώρηση των βουλγαρικών δυνάμεων, δεν μπόρεσαν να εγκατασταθούν στον ίδιο χώρο όπου βρισκόταν η παλιά κωμόπολή τους. Αντίθετα, εγκαταστάθηκαν περίπου ένα χιλιόμετρο δυτικά, αρχικά ζώντας σε σκηνές και αργότερα σε ξύλινα παραπήγματα που κατασκεύασε το Δημόσιο για να τους στεγάσει προσωρινά. Η ανείπωτη ιστορία ξεριζωμού της Τζουμαγιάς Γράφει η Ειρήνη Χατζοπούλου Η Ομηρία, το βιβλίο της Φανής Κεχαγιά είναι ένα βιβλίο που μπορεί να θεωρηθεί ότι ανήκει στην κατηγορία του ιστορικού μυθιστορήματος, εφόσον ξεδιπλώνεται πάνω στα ιστορικά γεγονότα των Βαλκανικών πολέμων και της Βουλγαρικής κατοχής στη Μακεδονία. Επιπλέον, μια σωρεία ιστορικά υπαρκτών, πολιτικών και στρατιωτικών προσωπικοτήτων, που πρωταγωνίστησαν σε αυτά, συμπληρώνουν την ανθρωπογεωγραφία του βιβλίου. Φέρει επίσης στοιχε...